Szachinszach

O KSIĄŻCE

Kiedy w marcu 1979 r. Ryszard Kapuściński przyleciał do Teheranu, Iran był ogarnięty rewolucyjnym wrzeniem. Kilka tygodni wcześniej panujący tam szach musiał opuścić kraj, a na czele państwa stanął, wróciwszy z emigracji, ajatollah Chomeini. Monarchię, która szczyciła się istnieniem od 2500 lat, zastąpiła republika islamska.

Rozmawiając z Irańczykami, studiując książki o losach ich ojczyzny, analizując fotografie, artykuły prasowe i dokumenty, przybyły
z Polski reporter podjął próbę zrozumienia i opisania procesów, które doprowadziły do historycznego przewrotu. Swoje obserwacje zaczął publikować w polskiej prasie już w 1979 r., ale książkę ukończył dopiero po dwuletniej przerwie, mogąc spojrzeć na wydarzenia w Iranie z pewnej perspektywy, a także będąc bogatszy o doświadczenia innej rewolucji – polskiej „Solidarności”.

Szachinszach to druga po Cesarzu publikacja Ryszarda Kapuścińskiego, która zdobyła światowy rozgłos. Można w niej znaleźć nie tylko relację z pracy reportera i opowieść o dziejach Iranu, ale też znacznie ogólniejszą analizę mechanizmów prowadzących do wybuchu rewolucji oraz refleksję nad jej pierwszymi następstwami: narastaniem podziałów pośród jej zwolenników i kształtowaniem się nowego, fundamentalistycznego reżimu.

O AUTORZE

Ryszard Kapuściński (ur. 1932 w Pińsku, zm. 2007 w Warszawie), polski reporter, korespondent zagraniczny i wojenny Polskiej Agencji Prasowej,  pisarz, poeta i fotografik.  W latach 1951–1955 studiował na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1955 r. pracował w redakcji  "Sztandaru Młodych", potem (od 1958 r.) w redakcji "Polityki"; od 1962 do 1980 r. korespondent PAP w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej. Zastępca redaktora naczelnego (1972–1974) miesięcznika "Kontynenty". Od 1975 r. publikował swoje najważniejsze książki w odcinkach w tygodniku  "Kultura" i od 1989 w "Gazecie Wyborczej". Autor reportaży literackich, w których przedstawiał przemiany społeczne i ustrojowe, przewroty polityczne i konflikty zbrojne, mechanizmy funkcjonowania i upadku dyktatur.  Międzynarodową sławę przyniósł mu zwłaszcza Cesarz. W Lapidariach (6 tomów), zamieścił wiele przemyśleń o charakterze filozoficznym, osobistych refleksji o pisarzach, o współczesnym świecie, o własnej twórczości. Wydał też dwa zbiory poezji i albumy fotografii Z Afryki i Ze świata. Został uhonorowany w 1999 r. przez polskie środowisko dziennikarskie jako Dziennikarz Wieku. Był kandydatem do Literackiej Nagrody Nobla.